The Normal Life | CHUNG, Well-being

Sự Nghiệp: Tôi Chọn Gì Giữa Công Việc Toàn Thời Gian Và Làm Freelancer?

LỜI MỞ ĐẦU

Những năm đầu 20, tôi rơi vào cuộc khủng hoảng của sự thay đổi. Khi bước ra khỏi cánh cổng trường học và gia đình, tôi bị choáng ngợp bởi sự rộng lớn và lộn xộn của thế giới. Con người nhỏ bé là tôi cứ loay hoay để đi tìm đáp án cho câu hỏi – “Tôi là ai?”.

Rồi đến những năm cuối của độ tuổi 20, với vốn liếng kinh nghiệm còn chưa tròn đầy, tôi lại tiếp tục bước vào cuộc khủng hoảng mới. “Công việc gì sẽ trở thành sự nghiệp dài lâu và định hình con đường tôi đi trong nhiều năm kế tiếp?”. Ở giai đoạn này, tôi phải nâng lên đặt xuống kĩ càng hơn. Bởi cuộc sống đã có một số thứ tôi không thể rời bỏ. Nhưng đồng thời, tôi luôn ý thức là mình còn thiếu rất nhiều thứ để xây đắp cho tương lai.

Bạn thân mến,

Tâm sự của tôi trong lá thư hôm nay, có thể đúng, hoặc không đúng với cậu, tôi không chắc lắm. Chỉ là gần đây, tôi đọc được nhiều tâm sự tương tự của những “người tham gia ẩn danh” trên hội nhóm Facebook. Ai nấy đều mang theo nỗi băn khoăn về con đường sự nghiệp mà họ cảm thấy mình buộc phải lựa chọn. Một mặt, họ bế tắc với những gì mình đang có. Mặt khác, họ lại lo sợ một tương lai mơ hồ, không biết nên gắn bó dài lâu với điều gì. Tất cả những băn khoăn đó khiến tôi cũng nghĩ về con đường sự nghiệp của mình… Và tôi nghĩ, chúng ta có thể chia sẻ cùng nhau một chút kinh nghiệm ít ỏi mình từng có.

Bài viết hôm nay tôi tập trung vào một câu hỏi lớn – “Chọn công việc toàn thời gian hay làm freelancer?”. Những gì tôi chia sẻ hoàn toàn không có tính đại diện cho bất kỳ cộng đồng nào. Tất cả là từ góc độ cá nhân tôi, những điều tôi ghi chép lại từ những gì mình trải qua và cảm nhận, khi quyết định rời công việc văn phòng, và làm việc tại nhà từ 2020. Nếu cậu đang có băn khoăn trong con đường sự nghiệp, tôi rất hi vọng: Bài viết của tôi sẽ như cuộc trò chuyện giữa những người bạn – chân thành và hết mình; Đồng thời, tôi cũng mong chia sẻ của mình sẽ như việc cậu tung đồng xu. Vào thời điểm đồng xu được tung lên, cậu cảm thấy thế nào? Đó là lúc câu trả lời xuất hiện.

sự nghiệp chungwithu.com 01

1. KHÔNG CÓ GÌ LÀ TỐT NHẤT, CHỈ CÓ THỨ TA PHÙ HỢP

Làm việc toàn thời gian hay làm freelancer đều sẽ có những ưu điểm và nhược điểm mà thôi.

Khi Làm Toàn Thời Gian

Khi ta gắn bó với một công ty nào đó, ta sẽ có lương tháng đều đặn. Nhờ vậy, tâm lý ta khá thoải mái khi chi tiêu và sinh hoạt thường ngày. Trong công việc, ta có cơ hội để thăng tiến tới vị trí cao hơn. Khi thuộc về một tập thể, ta nhận được sự quan tâm và sẽ được công nhận.

Ngược lại, nhược điểm là áp lực từ công việc, doanh số luôn nặng nề. Guồng quay công việc bận rộn đến tối tăm mặt mày. Ta phải liên tục tham gia các cuộc họp, lắng nghe vô số lời nhận xét. Lúc nào, trạng thái cũng phải sẵn sàng cho một yêu cầu nào đó… Ngày này, tháng nọ cứ trôi qua trong sự căng thẳng, như thể có ai đó siết chặt sợi dây thần kinh trong đầu ta vậy.

Thế mà còn chưa hết, ta có thể bị cuốn vào những cạnh tranh trong nội bộ công ty. Dù liên quan trực tiếp hay chỉ là nhân vật quần chúng, những thị phi âm ỉ sôi sục vẫn sẽ ảnh hưởng tới công việc, tình cảm và cả tinh thần của ta. Có nhiều lúc, lòng ta thấy mệt đến mức chẳng còn thời gian mà nhìn lại những gì đã làm được, chỉ biết mặc định rằng – “Mình làm chưa đủ…”

Và Khi Làm Freelancer

Khi làm freelancer, điều đầu tiên ta cảm thấy chính là sự thoải mái. Việc được trở lại trong thế giới riêng – nơi ta có toàn quyền quyết định cuộc sống diễn ra như thế nào là một lợi thế rất mạnh. Ta có thể chủ động trong cách mình làm việc. Cũng không còn những lần “stress” giữa đám đông tắc đường mỗi sáng, mỗi chiều. Khi công việc ít, ta dành thời gian để học hỏi về sở thích bị lãng quên nào đó. Nếu công việc nhiều, ta có thể chủ động làm lúc sáng sớm hoặc tối khuya rồi ngủ bù vào thời điểm khác trong ngày.

Nghe thấy nhiều điều tốt đẹp là thế, mà chữ “Nhưng” vẫn tồn tại.

Bởi làm freelancer dài lâu mang tới nỗi cô đơn. Bản thân tôi, có không ít lần, ngồi nhớ nhung mỗi buổi chiều được cùng đồng nghiệp nghỉ ngơi, sau khi chạy xong một cái “deadline” quan trọng. Thêm vào đó, thu nhập không ổn định khiến tâm trạng ta thường trực lo âu. Lúc này, ta phải có trách nhiệm cao hơn cho những sản phẩm mình làm ra. Bởi sẽ không có đồng nghiệp tham gia góp ý giúp ta được nữa. Ta tự lo các khoản thuế, bảo hiểm. Và đôi khi, ta còn chợt hoảng hồn nhận thấy khả năng nói chuyện của mình giảm xuống. Lâu dần, “vốn liếng” của sự quyết tâm cũng giảm dần. Một nỗi hoài nghi lại bị rấy lên trong lòng ta: “Đây có phải điều tốt với mình?”

Bạn thân mến, 

Tôi nghĩ, không có điều tốt nhất. Chỉ là một chuỗi những sự thích nghi. Có người thì chọn một công việc trước, rồi học cách yêu thích việc mình làm. Lại có người tìm ra được sở thích và thế mạnh trước, rồi chọn công việc phù hợp với tính cách. Tất cả chúng ta đều cố gắng để mình phù hợp với công việc.

Để tôi kể cậu nghe cách tôi tìm ra câu trả lời cho hai chữ “PHÙ HỢP”. Nó nằm ở BA YẾU TỐ: Mong muốn của bản thân – Khả năng đủ để theo đuổi mục tiêu – Điều kiện sống cho phép.

Câu chuyện của tôi

Bản thân tôi chỉ đạt hai điều. Điều thứ nhất, tôi đã dành nhiều thời gian quan sát và thấu hiểu bản thân, để có thể xác định được: Tôi muốn một không gian chỉ có một mình. Nơi ấy tôi được tập trung cao độ vào công việc, không bị xao nhãng bởi không gian chung. Tôi có ước muốn xây đắp nên thế giới riêng. Đó là CHUNG hiện tại – nơi tôi tạo ra những sản phẩm chứa một phần trái tim mình.

Điều thứ hai là tôi có khả năng để duy trì sự lựa chọn này trong một khoảng thời gian, trước khi xác nhận nó phù hợp với mình hay không. Tôi có khoản tiết kiệm để dự phòng khi công việc freelancer không thuận lợi. Tôi có kinh nghiệm trong một chuyên môn nhất định. Và tôi có một “networking” là các chị em, bạn bè đủ gần gũi. Họ biết về dự định của tôi, cũng như sẵn lòng chia sẻ công việc cho tôi khi họ cần.

Điều thứ ba là điều kiện sống, tức là tiền bạc, hoặc sự hậu thuẫn của gia đình. Yếu tố này của tôi không nhiều lắm. Tôi cần phải tự lo cho bản thân, tôi không được vấp ngã. Nhưng dù chỉ nhờ hai yếu tố thì cũng tạm đủ để tôi quyết định thử sức với công việc freelancer trong một thời gian.

sự nghiệp chungwithu.com 01

2. LỰA CHỌN NÀO CŨNG CẦN SỰ DŨNG CẢM VÀ NHỮNG HI SINH

Bạn thân mến, xin hãy tin tôi rằng – Ngay cả khi cậu làm việc cậu yêu thích, cậu vẫn sẽ phải thoả hiệp với một số chuyện cậu không thích. Sự nghiệp của một người freelancer hay làm văn phòng đều sẽ như vậy.

Khi tôi lựa chọn làm freelancer, nhiều người bạn khen ngợi tôi vì đã làm một điều mà họ không thể. Nhưng bản thân tôi cũng ngưỡng mộ những người bạn của mình, bởi họ có thể gắn bó với một tập thể, họ tìm thấy vui khi được cống hiến và công nhận. Điều đó… tôi đã không làm được.

Giờ đây, tôi hiểu sâu sắc rằng: Không có sự lựa chọn hoàn hảo, tất cả đều sẽ cần sự dũng cảm để theo đuổi và thêm cả những hi sinh trên hành trình ta tiến bước. Khi cậu đã sẵn sàng cho viễn cảnh xấu nhất, thì kết quả thực sự có thế nào cũng dễ thoả hiệp hơn rất nhiều.

Cậu thử nghĩ xem…

Nếu gắn bó với một tập thể, cậu cần sự dũng cảm để vượt qua áp lực. Cậu cần giữ tinh thần vững vàng để kiên trì theo đuổi công việc mình đang làm. Bên cạnh đó, còn là tìm kiếm cơ hội thăng tiến cho bản thân, 

Còn nếu cậu làm freelancer, cậu cần sự dũng cảm để vượt qua chính bản thân mình, trong những ngày chán nản. Cần dũng cảm để từ bỏ vật chất ổn định, đến với “con thuyền chông chênh” của công việc tự do. Đồng thời, cậu cũng cần dũng cảm để một mình bước ra ngoài kia, kiếm tìm những cơ hội mới và tạo ra những giá trị cho bản thân. Hành trình của cậu sẽ có những người gắn bó trên một đoạn đường, nhưng chung quy, sẽ là tự mình trải qua hết.

Khi tôi còn đi làm, nhiều lần tôi tự hỏi mình – Không phải bây giờ (nghỉ việc), thì là bao giờ?

Nếu còn lí do để trả lời, tôi vẫn sẽ tiếp tục đi làm. Tôi luôn tin, chỉ cần 1 lí do để làm thì tôi nhất định phải làm. Và cho đến một ngày, tôi chẳng còn nghĩ ra điều gì để trả lời cho câu hỏi ấy… Vậy làì tôi nghỉ việc. Nhưng cậu biết đấy, để tới được lúc đó, tôi cũng đã hi sinh bằng nhiều tháng, thậm chí cả năm trời rồi.

Tôi nói điều này để mong cậu biết rằng:

Không có quyết định nào được đưa ra một sớm một chiều.

Có lẽ, đến người dứt khoát nhất cũng chẳng thể thực sự dứt khoát trước các quyết định quan trọng trong sự nghiệp.

Hãy cứ tin rằng, chẳng ai có thể cho tau biết sự lựa chọn nào thì tiềm năng hơn. Chỉ có một người có câu trả lời. Đó là chính cậu. Cũng chỉ có cậu mới trải qua tất cả thăng trầm trên hành trình sự nghiệp mình theo đuổi. Thế nên, hãy chỉ cho phép chính bản thân mình đưa ra lựa chọn về  con đường mình sẽ đi. Đó là lí do tôi rút ra điều thứ 3.

sự nghiệp chungwithu.com 03

3. HIỂU BẢN THÂN VÀ TIN CHÍNH MÌNH

Cậu là người duy nhất nghe được tiếng lòng từ sâu thẳm trái tim. Cậu cũng là người tự trải qua mọi chuyện trong quá khứ và cả tương lai. Vậy nên, chỉ có thể là cậu, chứ không phải bất kì ai đủ khả năng để khẳng định: “Đâu là sự nghiệp cậu muốn?” hay “Cậu nên làm gì mới tốt?”. Tôi rất mong cậu có thể dành thời gian để trò chuyện với con người bên trong mình. Càng hiểu biết về bản thân sâu sắc và rõ ràng, thì con đường ta đi sẽ được sáng tỏ hơn đôi phần.

Bạn thân mến, tôi mong cậu hãy cẩn thận với các xu hướng. Trên mạng xã hội, một Youtuber vừa đăng tải video để chia sẻ về những bài học quý giá họ có gặt hái được khi “theo đuổi đam mê”. Tuy nhiên, nếu cậu làm y chang họ, kết quả không chắc sẽ giống nhau. Cố gắng đơn thuần nhưng thiếu định hướng sẽ là sự lãng phí. Cái cậu thích, chưa chắc là cái cậu muốn. Dù cậu muốn, cũng chưa chắc sẽ phù hợp. Cái phù hợp rồi, vẫn chưa hẳn là cái cậu cần. Cậu nên có trải nghiệm phong phú. Nhưng hãy bắt đầu với những kế hoạch rõ ràng, và những cột mốc mục tiêu để phấn đấu.

Thêm một điều nhỏ mà tôi nghĩ là cần thiết. Trên hành trình khai phá sự nghiệp của riêng mình, tôi hi vọng cậu có thể BẮT ĐẦU TIẾT KIỆM TỪ SỚM. Tiền bạc sẽ là sự hỗ trợ thực tế nhất mà cậu dành cho bản thân trong tương lai. Đó là cách cậu trao cho bản thân cơ hội làm điều mình muốn.

sự nghiệp chungwithu.com 04

LỜI KẾT

Tôi không phải người thực sự xuất sắc đến mức đặt đâu cũng sống được. Tôi cũng không là một dạng thiên tài mà “sinh ra để dành cho một điều gì đó”. Con người tôi rất đỗi bình thường, còn nhiều thiếu sót. Tôi chỉ đơn giản là đưa ra lựa chọn, rồi đi theo lựa chọn ấy để khám phá sự nghiệp dành cho mình.

Sếp cũ của tôi còn từng cảm thán: “Em luôn đưa ra những quyết định khiến anh bất ngờ!”. Quả thực là vậy. Trên con đường tôi đi, có nhiều “khúc cua” khá gấp và mạo hiểm. Cũng vì thế nên, tôi phải liên tục thử cái mới, điều chỉnh cái cũ. Thậm chí là, thay đổi những quyết định mình từng rất tin tưởng. Điều đó hoàn toàn ổn. Đâu có quá trình nào đúng đắn ngay từ đầu đâu, phải không nào? Tôi chỉ mong, khoảng thời gian tôi thấy đúng đắn nhiều hơn khi tôi hoài nghi. Vậy là tôi thấy tốt rồi.

Bạn thân mến,

Cho đến cuối cùng, tôi không thể là người đưa ra đáp án – “Phải làm việc” hay “Cứ nghỉ đi”. Tôi không đủ khả năng. Cậu cũng không cho tôi quyền hạn đó (không nên cho đâu (hehe)). Nhưng bạn thân mến, thật khó cho chúng ta trong những năm tuổi 20 phải đưa ra những quyết định có-thể đáng giá cả cuộc đời. Nhưng tôi tin vào bản năng sống mạnh mẽ của con người. Nếu đã làm thì phải tin, nếu không tin thì đừng làm. Hãy suy nghĩ và làm mọi điều vì chính cậu nhé, bạn thân mến.

Thương gửi cậu,

LƯU Ý: Bản quyền bài viết thuộc về blog “CHUNGwithu.com”. Vui lòng không sao chép dưới bất kì hình thức nào. Nếu bạn có nhu cầu chia sẻ và trích dẫn, xin hãy liên hệ trước qua email: [email protected]. Cảm ơn bạn đã quan tâm tới những nội dung tại blog.
Đọc về BẢN QUYỀN và thông tin ủng hộ cho CHUNG tại: <Đây>

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *